Nadležni organ u Crnoj Gori

Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove je nadležna za poslove koji se odnose na identifikaciju, registraciju i praćenje kretanja životinja, odnosno poslove u oblasti veterinarstva u Crnoj Gori.

Zakonski okvir za identifikaciju i registraciju životinja 

Crna Gora je obezbjedila pravni okvir koji je u skladu sa zakonodavstvom Evropske unije i međunarodnim veterinarskim standardima Svjetske organizacije za zdravlje životinja (OIE). S obzirom na to da Crna Gora ima izuzetan napredak u pregovorima sa EU, posebno u pogledu transpozicije propisa iz oblasti Poglavlja 12, i propisi iz oblasti identifikacije životinja se permanetno unapređuju. 

Trenutno su na snazi sljedeći propisi koji uređuju oblast identifikacije, registracije i praćenja kretanja životinja: 

• Zakon o identifikaciji i registraciji životinja (“Službeni list RCG”, br. 48/2007, 73/2010 i 48/2015). 

• Pravilnik o načinu identifikacije i registracije goveda i vođenje registara i elektronske baze podataka (“Službeni list CG” br. 58/2007) 

• Pravilnik o izmjenama Pravilnika o načinu identifikacije i registracije goveda i vođenju registara i elektronske baze podataka („Sl. list CG“, br. 48/16) 

• Pravilnik o načinu vršenja kontrole nad identifikacijom i registracijom goveda (“Sl. list CG”, br. 4/15) 

• Prаvilnik o idеntifikаciji i načinu vоđеnja rеgistаrа gazdinstva оvаcа i kоzа i еlеktrоnskе bаzе pоdаtаkа (“Sl. list CG”, br. 33/14, 56/2015, 48/2016 i 61/2018) 

• Pravilnik o načinu vršenja kontrole nad identifikacijom i registracijom ovaca i koza (“Sl. list CG”, br. 4/2015). 

• Pravilnik o identifikaciji i registraciji svinja („Sl. list CG“, br. 52/15 i 60/16). 

• Pravilnik o identifikaciji i registraciji pčelinjih društava („Sl. list CG“, br. 53/15); 

• Pavilnik o identifikaciji i registraciji kopitara (“Sl. list CG”, br. 38/18). 

Pored toga, identifikacija i registracija životinja, regulisana je i propisima iz oblasti veterinarstva i zaštite zdravlja životinja: 

• Zakon o veterinarstvu (“Službeni list RCG”, br. 30/2012, 48/2015, 57/2015, 52/2016 i 43/2018). 

• Program obaveznih mjera zdravstvene zaštite životinja u 2018. godini (“Službeni list CG”, br. 9/2018). 

• Pravilnik o načinu identifikacije pasa i mačaka (“Sl. List CG”, br. 60/2018); 

• Pravilnik o načinu vođenja registra i izdavanju pasoša za kućne ljubimce (“Sl. list CG”, br. 53/2015 i 28/2017); 

Dužnost držaoca životinja 

Držalac životinja dužan je da: 

• prijavi novo gazdinstvo ovlašćenoj veterinarskoj ambulanti u roku od 30 dana od dana formiranja gazdinstva.(važi samo za novoformirana gazdintva);

• omogući obilježavanje životinja i registraciju gazdinstva; 

• vodi Registar gazdinstva (crvena knjiga), upisuje redovno podatke o svojim životinjama, rođenje, uginuće, klanje, kupoprodaju i najmanje 3 godine čuva svu dokumentaciju vezanu za životinje od dana kad poslednja životinja napusti to gazdinstvo (pasoše, prijave kretanja i dr.); 

• ovlašćenoj veterinarskoj ambulanti dostavi podatke o svakoj nastaloj promjeni na gazdinstvu u roku od sedam dana od nastanka događaja, radi unošenja podataka u Elektronsku bazu podataka; 

• vrši popis ovaca i koza 2 puta godišnje sa stanjem na gazdinstvu na dan 1. marta i 31. decembara tekuće godine i podatke o izvršenom popisu dostavi ovlašćenoj veterinarskoj ambulanti u periodu od 1. marta do 15. aprila tekuće godine, odnosno do 15. januara naredne godine; 

• vrši popis svinja 2 puta godišnje sa stanjem na gazdinstvu na dan 1. jula i 31. decembara tekuće godine i podatke o izvršenom popisu dostavi ovlašćenoj veterinarskoj ambulanti u periodu od 1. jula do 15. jula tekuće godine, odnosno do 15. januara naredne godine; 

• da popuni prijavu kretanja (odlazak na katun) a zatim je ovjeri u ovlašćenoj veterinarskoj ambulanti kada goveda, ovce ili koze upućuje na pašnjake-katune, u periodu od 1. maja do 15. oktobra. 

Držalac životinja dužan je da omogući sprovođenje mjera zdravstvene zaštite životinja ovlašćenoj veterinarskoj ambulanti u skladu sa Programom zdravstvene zaštite životinja za tekuću godinu.

Mjere zdravstvene zaštite životinja u Crnoj Gori 

Mjere zdravstvene zaštite sprovode se u cilju prevencije i kontrole zaraznih bolesti životinja, uključujući zoonoze. 

Zaštita zdravlja životinja sprovodi se radi obezbjeđivanja: uzgoja i proizvodnje zdravih životinja, bezbjednih i zdravstveno ispravnih proizvoda životinjskog porijekla i hrane za životinje, zaštite ljudi od zoonoza, zaštite dobrobiti životinja i veterinarske zaštite životne sredine. 

Programom obaveznih mjera zdravstvene zaštite životinja (Program mjera) utvrđuju se preventivne mjere radi praćenja, sprječavanja pojave, otkrivanja, suzbijanja i iskorjenjivanja zaraznih i parazitskih bolesti, način njihovog sprovođenja, subjekti koji će ih sprovoditi, izvori, način obezbjeđivanja i korišćenja sredstava, način kontrole, način izvještavanja, kao i drugi uslovi za njihovo sprovođenje. 

Programom mjera stvaraju se preduslovi za usaglašavanje oblasti zdravstvene zaštite životinja sa EU zahtjevima, a koji se odnose na dobijanje i održavanje zdravstvenog statusa gazdinstava za određene zarazne bolesti. 

Sprovođenje mjera je obavezno na cijelom epizootiološkom području Crne Gore, primjereno stepenu opasnosti i epizootiološkoj situaciji iz prethodnog perioda. 

Za izvršavanje Programa mjera odgovoran je organ uprave nadležan za poslove veterinarstva i veterinarske organizacije koje obavljaju poslove od javnog interesa.

Javni interes u oblasti zdravstvene zaštite životinja i veterinarskog javnog zdravlja

Po zakonu, stalna zdravstvena zaštita životinja i sprovođenje mjera veterinarskog javnog zdravlja su poslovi od javnog interesa. Vršenje ovih javnih poslova, obezbjeđeno je na cijelom području Crne Gore, a obuhvataju:

1. sistematsko praćenje zaraznih bolesti životinja, kao i vakcinaciju životinja u skladu sa programima zdravstvene zaštite životinja;

2. dijagnostička ispitivanja u slučaju sumnje na zarazne bolesti;

3. sprječavanje pojave zaraznih bolesti životinja kod prirodnih katastrofa i drugih nesreća;

4. sprječavanje širenja naročito opasnih zaraznih bolesti;

5. proučavanje epizootiološke situacije, razvijanje i uvođenje novih laboratorijskih metoda za dijagnostiku i kontrolu, kao i primjenu novih veterinarsko-medicinskih dostignuća, postupaka, i metoda stručnog rada;

6. obavezno sprovođenje veterinarske kontrole;

7. obezbjeđivanje adekvatne zalihe vakcina, dijagnostikuma, dezinficijenasa i drugih sredstava za sprječavanje pojave, utvrđivanje i suzbijanje zaraznih bolesti životinja;

8. kontinuiranu veterinarsku terensku i laboratorijsku dijagnostiku zaraznih bolesti životinja;

9. obučavanje držalaca životinja o osnovnim znanjima;

10. stručno usavršavanje veterinara i veterinarskih tehničara;

11. druge mjere u skladu sa zakonom o veterinarstvu.

Obaveze veterinarske službe 

Radi zaštite zdravlja životinja veterinarske organizacije i veterinarska služba sprovode sljedeće mjere:

1. identifikaciju i registraciju životinja, registraciju njihovog kretanja i registraciju gazdinstava; 

2. sprječavanje pojave, otkrivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje zaraznih ili parazitskih bolesti životinja, uključujući i zoonoze; 

3. zaštitu životinja od drugih bolesti; 

4. sprječavanje i otkrivanje kontaminacije životinja i proizvoda životinjskog porijekla kontaminentima biološkog i hemijskog porijekla; 

5. liječenje oboljelih životinja, obavljanje hirurških zahvata na životinjama i druge poslove vezane za zdravstvenu zaštitu životinja; 

6. obezbjeđivanje razmnožavanja životinja u skladu s biološkim karakteristikama vrste, sprječavanje poremećaja plodnosti, liječenje neplodnosti životinja, sprječavanje i liječenje uzgojnih bolesti kao i bolesti podmlatka životinja; 

7. zdravstvenu zaštitu životinja koje se koriste za vještačko osjemenjavanje; 

8. obezbjeđivanje zoohigijenskih i drugih veterinarsko-zdravstvenih uslova uzgoja i korišćenja životinja i očuvanje zdravlja i pravilne ishrane životinja; 

9. zaštitu dobrobiti životinja; 

10. izdavanje i upotrebu veterinarskih ljekova prilikom neposrednog pružanja usluga zaštite zdravlja životinja, kao i medicinirane hrane za životinje; 

11. promet veterinarskih ljekova na malo, u skladu sa posebnim propisima; 

12. dezinfekciju, dezinsekciju, deratizaciju i radiološku dekontaminaciju životinja, zemljišta, objekata, opreme i drugih predmeta; 

13. veterinarsku zaštitu životne sredine prilikom upotrebe veterinarskih ljekova i supstanci štetnih za životnu sredinu, odnosno prilikom obavljanja djelatnosti; 

14. veterinarsku edukaciju u cilju zaštite zdravlja životinja i veterinarskog javnog zdravlja.

Prijava bolesti životinja 

U svrhu redovnog i blagovremenog ažuriranja podataka o bolestima životinja i obaveznog međunarodnog obavještavanja (OIE-WAHIS, EU-Animal Disease Notification System-ADNS, nadležni veterinarski organi susjednih zemalja), veterinari su dužni da bez odlaganja, a najkasnije u roku od 24 sata (telefonom i telefaksom ili elektronskim putem) prijave sumnju, odnosno potvrđeni slučaj bolesti sa liste bolesti koje podliježu obavezi prijavljivanja (naročito opasne zarazne bolesti i opasne bolesti) u skladu sa Pravilnikom o klasifikaciji zaraznih bolesti životinja, načinu prijavljivanja pojave odnosno sumnje i odjavljivanja zaraznih bolesti životinja (“Službeni list CG”, broj 92/17) nadležnom veterinarskom inspektoru. 

O sumnji ili potvrđenoj pojavi bolesti nadležni veterinarski inspektor obavještava Upravu bez odlaganja, a najkasnije u roku od 24 sata (telefonom i telefaksom ili elektronskim putem). 

Veterinarski inspektor odjavljuje zaraznu bolest (telefaksom ili elektronskim putem) u pisanoj formi. 

Kada se na osnovu rezultata dijagnostičkih ispitivanja potvrdi prisustvo zarazne bolesti, Specijalistička veterinarska laboratorija koja je vršila dijagnostičko ispitivanje, o potvrdi prisustva zarazne bolesti, bez odlaganja (telefonom, telefaksom ili elektronskim putem) i u pisanoj formi obavještava Upravu i nadležnog veterinarskog inspektora.